การเตรียมยาและจัดจ่ายยา (Preparing and Dispensing)
มาตรฐาน MMU.5
ยาต่างๆ ได้รับการเตรียมและจัดจ่ายในสิ่งแวดล้อมที่ปลอดภัยและสะอาด
เจตนาของ MMU.5
ห้องยาหรือบริการเภสัชกรรมเตรียมยาและจัดจ่ายยาในสิ่งแวดล้อมที่สะอาดและปลอดภัย เป็นไปตามกฎหมาย ระเบียบข้อบังคับ และมาตรฐานวิชาชีพ | องค์กรระบุมาตรฐานการปฏิบัติสำหรับการเตรียมยาและจัดจ่ายยาที่ปลอดภัยและสะอาด | ตัวอย่างเช่น มาตรฐานในทางปฏิบัติของการเตรียมยาด้วยความสะอาดและมีการสวมใส่หน้ากากหรือใช้ตู้ปลอดเชื้อไหลเวียนอากาศ (laminar airflow hoods) ในการเตรียมยา | ยาที่ได้รับการเก็บและจัดจ่ายนอกห้องยา เช่น หน่วยดูแลผู้ป่วย เป็นไปตามมาตรการเดียวกันในด้านความปลอดภัยและความสะอาด | บุคลากรที่จัดเตรียมผลิตภัณท์ปราศจากเชื้อ (เช่น สารนํ้า และ epidurals) ได้รับการฝึกอบรมหลักการของเทคนิคการปลอดเชื้อ | มีตู้ปลอดเชื้อไหลเวียนอากาศ (laminar airflow hoods) พร้อมใช้และมีการใช้เมื่อมีข้อบ่งชี้ทางวิชาชีพ (เช่น ยาที่เป็นพิษต่อเซลล์)
องค์ประกอบที่วัดได้ (ME) ของ MMU.5
Ο 1. ยาได้รับการจัดเตรียมและจัดจ่ายในสถานที่ที่สะอาดและปลอดภัย โดยมีเครื่องมือและอุปกรณ์ที่เหมาะสม. (ดูที่ PCI.7, ME1)
Ο 2. การจัดเตรียมและจัดจ่ายยาเป็นไปตามกฎหมาย ระเบียบข้อบังคับ และมาตรฐานวิชาชีพ
Ο 3. บุคลากรที่จัดเตรียมผลิตภัณฑ์ปลอดเชื้อได้รับการฝึกอบรมเทคนิคการปราศจากเชื้อ
มาตรฐาน MMU.5.1
มีการทบทวนความเหมาะสมของคำสั่งใช้ยา ℗
เจตนาของ MMU.5.1
การจัดการยาที่ดีจะต้องมีการทบทวนใบสั่งยาหรือคำสั่งใช้ยาแต่ละครั้ง ดังนี้:
– ความเหมาะสมของยาสำหรับผู้ป่วยและความต้องการทางคลินิกของผู้ป่วยดำเนินการในเวลา
ยาที่มีการกำหนดหรือสั่ง
– การตรวจสอบในช่วงเวลาของการบริหารยาที่ตรงตามคำสั่งหรือกำหนด (ดูที่ MMU.6.1)
การทบทวนครั้งแรกจะดำเนินการโดยเภสัชกรผู้ได้รับใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ เจ้าหน้าที่เทคนิค หรือผู้ประกอบวิชาชีพที่ผ่านการอบรม | ทบทวนความเหมาะสมในใบสั่งยาหรือคำสั่งใช้ยาแต่ละครั้ง รวมถึงข้อ a) ถึง g) ด้านล่าง | การทบทวนครั้งใหม่เหมาะสมเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงขนาดยาหรือปัจจัยเกี่ยวกับความเหมาะสมอื่นๆ เช่น เมื่อสั่งยาด้วยยาใหม่หรือความซํ้าซ้อนของการบำบัด (therapeutic duplication) อาจมีปัญหา | องค์กรกำหนดข้อมูลเฉพาะตัวผู้ป่วยที่จำเป็นสำหรับการทบทวนใบสั่งยาหรือคำสั่งใช้ยาที่มีประสิทธิผล
การทบทวนอย่างเหมาะสมจะต้องดำเนินการเมื่อใดก็ตามแม้สถานการณ์จะไม่เป็นปกติ | ตัวอย่างเช่น ถ้าห้องยากลางหรือหน่วยจ่ายยาไม่ได้เปิดและการจ่ายยาจ่ายจากยาที่จัดเก็บในหน่วยพยาบาล การทบทวนความเหมาะสมยังคงต้องได้รับการดำเนินการโดยบุคคลที่ได้รับการฝึกอบรม | อย่างไรก็ตามการตรวจสอบอาจจะต้องดำเนินการร่วมกับการตรวจสอบก่อนการบริหารยา (ตรวจสอบ) เมื่อบุคคลเดียวกันดูแลยา
กระบวนการทบทวนใบสั่งยาหรือคำสั่งใช้ยาก่อนจ่าย หมายรวมการประเมินโดยผู้ประกอบวิชาชีพที่ได้รับการอบรมในประเด็นต่อไปนี้
a) ความเหมาะสมของยา, ขนาด, ความถี่ และช่องทางที่ให้ยา
b) ความซํ้าซ้อนของการบำบัด (therapeutic duplication)
c) การแพ้ยาหรือมีภูมิไวเกิน ที่เกิดขึ้นจริงหรือมีโอกาสเกิดขึ้น
d) ปฏิกิริยาระหว่างยาที่สั่งกับยาตัวอื่นหรืออาหาร ที่เกิดขึ้นจริงหรือมีโอกาสเกิดขึ้น
e) ความแตกต่าง (variation) จากเกณฑ์การใช้ยาขององค์กร
f) นํ้าหนักตัวและข้อมูลด้านสรีรวิทยาอื่นๆ ของผู้ป่วย และ
g) ข้อห้ามอื่นๆ
ผู้ทบทวนใบสั่งยาหรือคำสั่งใช้ยามีความสามารถที่จะทบทวนโดยผ่านการศึกษาและฝึกอบรมตามที่ระบุไว้ในสิทธิการปฏิบัติงาน (privileging) หรือได้แสดงความสามารถนั้นในกระบวนการทบทวน | บุคคลนี้อาจจะเป็นเภสัชกรในช่วงเวลาการทำงานปกติของห้องยาและอาจจะเป็นพยาบาลในหน่วยทางคลินิกในช่วงตอนเย็น | มีการบันทึกการฝึกอบรมของพยาบาลหรือบุคคลอื่น ๆ เพื่อดำเนินการตรวจสอบความเหมาะสม และจะได้รับการสนับสนุนโดยวัสดุอ้างอิงโปรแกรมคอมพิวเตอร์และทรัพยากรอื่น ๆ ดังนั้นเมื่อแพทย์โทรมาเพื่อสั่งซื้อยาใหม่ในช่วงเวลากลางคืนสำหรับผู้ป่วยพยาบาลผ่านการฝึกอบรมจะเขียนลงและอ่านคำสั่งใช้ยา แล้วดำเนินการตรวจสอบความเหมาะสม | นโยบายโรงพยาบาลอาจต้องมีการตรวจสอบครั้งที่สองโดยเภสัชกรที่ปฏิบัติงานในวันถัดไปหรือตรวจสอบโดยแพทย์ที่ผ่านการฝึกอบรมที่ไม่ได้เขียนใบสั่งยาและได้รับการฝึกอบรมเพื่อดำเนินการตรวจสอบ เช่น แพทย์ประจำบ้านในองค์กรที่เป็นโรงเรียนแพทย์หรือโรงเรียนแพทย์ชุมชน
การทบทวนความเหมาะสมอาจจะไม่จำเป็นหรือไม่เหมาะสมสำหรับภาวะฉุกเฉินหรือเมื่อแพทย์ผู้สั่งยายังอยู่ในขณะนั้นเพื่อทำหน้าที่สั่งยา บริหารยา และเฝ้าติดตามผู้ป่วย (เช่น ในห้องผ่าตัดหรือห้องฉุกเฉิน) หรือการบำบัดรักษาด้วยวิธีการทางรังสีหรือภาพวินิจฉัยซึ่งการใช้ยาเป็นส่วนหนึ่งของหัตถการนั้น
มีบันทึก (profile) ยาทั้งหมดที่ให้แก่ผู้ป่วยเพื่อทบทวนได้สะดวกขึ้น ยกเว้นยาฉุกเฉินและยาที่ให้ผู้ป่วยในลักษณะเป็นส่วนหนึ่งของหัตถการ | บันทึกนี้อาจจะเก็บไว้ในห้องยาและ/หรือเป็นระบบออนไลน์เพื่อการตรวจสอบมื่อห้องยาถูกปิด | ข้อมูลเหล่านี้เป็นสิ่งจำเป็นในการตรวจสอบตามความเหมาะสม
มีการปรับปรุงซอฟท์แวร์ตามกำหนดเวลาที่เหมาะสมสำหรับกรณีที่ใช้ซอฟท์แวร์โปรแกรมในการตรวจสอบปฏิกิริยาของยาและการแพ้ยา
องค์ประกอบที่วัดได้ (ME) ของ MMU.5.1
Ο 1. องค์กรกำหนดข้อมูลเฉพาะของผู้ป่วยที่จำเป็นสำหรับกระบวนการทบทวนที่มีประสิทธิผล และไม่ว่าห้องยาจะเปิดหรือปิด มีแหล่งข้อมูลที่พร้อมใช้ได้ทุกครั้ง
Ο 2. นอกเหนือจากที่ระบุข้อยกเว้นไว้ในหัวข้อเจตนา ใบสั่งยาหรือคำสั่งใช้ยาแต่ละครั้งได้รับการทบทวนความเหมาะสมก่อนจัดจ่ายและบริหาร และครอบคลุมข้อ a) ถึง g) ในหัวข้อเจตนา | ดังนั้น ใบสั่งยาหรือคำสั่งใช้ยาแต่ละครั้งได้รับการทบทวนความเหมาะสมก่อนจัดจ่าย
Ο 3. มีกระบวนการในการติดต่อผู้เขียนใบสั่งยาหรือผู้สั่งใช้ยาเมื่อมีข้อสงสัยต่อการสั่งใช้ยา
Ο 4. ผู้ที่ได้รับอนุญาตให้ทบทวนใบสั่งยาหรือคำสั่งใช้ยาได้รับการพิจารณาแล้วว่ามีความสามารถในการทบทวน
Ο 5. การทบทวนถูกทำให้ง่ายขึ้นด้วยบันทึก (profile) สำหรับผู้ป่วยทุกรายที่ได้รับยา และไม่ว่าห้องยาจะเปิดหรือปิด มีบันทึกที่พร้อมใช้ได้ทุกครั้ง
Ο 6. ซอฟท์แวร์คอมพิวเตอร์ที่ใช้ในการตรวจสอบปฏิกิริยาของยาและการแพ้ยาได้รับการปรับปรุงให้ทันสมัยเป็นระยะตามที่ผู้ผลิตโปรแกรมให้คำแนะนำ
มาตรฐาน MMU.5.2
มีระบบในการจ่ายยาที่ถูกขนาด แก่ผู้ป่วยที่ถูกคน ในเวลาที่ถูกต้อง
เจตนาของ MMU.5.2
องค์กรจ่ายยาในรูปแบบที่พร้อมใช้แก่ผู้ป่วย (ready-to-administer) มากที่สุดที่เป็นไปได้เพื่อลดโอกาสเกิดความคลาดเคลื่อนระหว่างการจัดจ่ายและการบริหารยา | เมื่อมีการนำยาออกจากรูปแบบการบรรจุดั้งเดิมหรือเตรียมและจัดจ่ายในภาชนะที่แตกต่างออกไปโดยไม่ได้นำไปใช้กับผู้ป่วยทันที จะต้องเขียนฉลากยาซึ่งประกอบด้วยชื่อยา ขนาด/ความเข้มข้น วันที่จัดเตรียม และวันที่หมดอายุ | ห้องยากลางและจุดจัดจ่ายยาอื่นๆ ทั่วทั้งองค์กรใช้ระบบเดียวกัน | ระบบดังกล่าวสนับสนุนการจ่ายยาที่ถูกต้องทันเวลาที่ต้องการใช้
องค์ประกอบที่วัดได้ (ME) ของ MMU.5.2
Ο 1. มีระบบในการจัดจ่ายและกระจายยาที่เป็นแบบเดียวกันในองค์กร
Ο 2. ยาได้รับการติดฉลากยาอย่างเหมาะสมหลังการจัดเตรียม ประกอบด้วยชื่อยา ขนาดยา/ความเข้มข้น วันที่จัดเตรียม วันที่หมดอายุ และชื่อผู้ป่วย
Ο 3. ยาได้รับการจัดจ่ายในรูปแบบที่พร้อมใช้แก่ผู้ป่วย
Ο 4. ระบบดังกล่าวสนับสนุนการจ่ายยาที่ถูกต้องและทันเวลาที่ต้องการใช้
MMU – การจัดระบบและการจัดการ | การคัดเลือกและการจัดหายา | การเก็บรักษายา | การสั่งยาและถ่ายทอดคำสั่ง | การเตรียมยาและจัดจ่ายยา | การบริหารยา | การเฝ้าติดตามการใช้ยา